Nếu anh em luôn mong thứ Sáu và sợ hãi thứ Hai, cảm thấy đang "lãng phí thanh xuân" với công việc hiện tại, hãy học ngay Richard Branson, một trong những tỷ phú thú vị nhất quả đất.
Bài này dành cho các anh em đang:
- Thức dậy sảng khoái được một phút rồi lập tức thấy chán nản, nặng nề khi phải đến công ty. Sáng thứ hai thì như cực hình.
- Ngồi trong văn phòng chỉ mong ngóng hết giờ như chờ mẹ đi chợ về ngày còn bé.
- Được giao gì thì làm nấy, được cũng được mà không được cũng chả sao. Miễn đến tháng có tiền đầy đủ là được.
- Nhiều khi cũng muốn thử những "cái mới" nhưng nghĩ lại thì "chờ khi nào có dịp".
Năm đầu tiên khi quay trở lại công việc sau khi khởi nghiệp thất bại. Tui đã trải qua cảm giác chính xác như thế.
Cảm giác như chính mình đang lãng phí thời gian và năng lực của mình. Cứ như đang đi trên con đường của người khác, sống cuộc đời của ai đó chứ không phải của chính mình.
Nếu anh em cũng như tui ngày trước, cảm giác như thời gian đang trôi qua, và thanh xuân của mình đang bị lãng phí vô ích.
Bài viết này dành cho anh em, mất khoảng 11' phút đọc. Vẫn là lời khuyên cũ nên đọc chậm, và một mạch, không ngắt quãng. Nếu ghi chú và đối chiếu lại bản thân lại càng x2 hiệu quả. Nếu anh em chưa đọc được luôn thì save lại, tối đọc. Nhé.
-------
Từ đứa trẻ "vô vọng" đến tỷ phú vũ trụ: Câu Chuyện Phi Thường Của Richard Branson
-----------
Có lẽ anh em chỉ biết Richard Branson là một tỷ phú sở hữu đế chế Virgin trải dài từ âm nhạc, hàng không đến du lịch vũ trụ. Nhưng ít ai biết rằng "ổng" từng là một đứa trẻ bị gán mác "kém cỏi" và "không có tương lai".
Ổng mắc chứng khó đọc (dyslexia) nghiêm trọng, đến mức không thể đọc được các bài kiểm tra ở trường. Các giáo viên coi ổng như một học sinh "vô vọng". Ở tuổi 16, hiệu trưởng đã nói thẳng với ổng: "Cậu sẽ hoặc đi tù, hoặc trở thành triệu phú."
Điều đáng kinh ngạc là cách ông ấy đã biến những khó khăn này thành lợi thế. Vì không thể dựa vào hệ thống giáo dục truyền thống, Richard Branson buộc phải phát triển các kỹ năng khác: óc kinh doanh, khả năng kết nối với mọi người, và đặc biệt là tư duy "khác biệt".
Năm 1970, ở tuổi 20, ông khởi động Virgin Records từ một cửa hàng nhỏ. Đến năm 1972, ổng mở Virgin Studios - nơi đĩa nhạc đầu tiên của Mike Oldfield "Tubular Bells" được thu âm, bán được 5 triệu bản và trở thành một trong những album indie thành công nhất lịch sử.
Nhưng đỉnh cao phải là năm 1984, khi ổng quyết định thành lập hãng hàng không Virgin Atlantic dù không có chút kinh nghiệm nào trong ngành. Các chuyên gia gọi đó là "ý tưởng tự sát". Và rồi năm 1992, Virgin đứng bên bờ vực phá sản, buộc Branson phải bán Virgin Records cho EMI với giá 500 triệu bảng Anh để cứu Virgin Atlantic.
Ông khóc như mưa ngày ký vào hợp đồng bán Virgin Records - "đứa con đầu lòng" của mình. Nhưng thay vì bỏ cuộc, ổng đã dùng số tiền đó để tiếp tục phát triển Virgin Atlantic và mở rộng đế chế Virgin sang hơn 400 công ty khác, từ viễn thông đến du lịch vũ trụ.
Ngày nay, với tài sản ước tính 4,7 tỷ USD (theo Forbes), Branson là minh chứng sống cho câu nói: "Cơ hội kinh doanh giống như những chiếc xe buýt; luôn có một chiếc khác sẽ đến."
-----
Điều gì khiến anh em không đam mê với công việc hiện tại?
-------
Sau khi quan sát nhiều câu chuyện của những người xuất chúng như Branson, tui nhận ra có 3 yếu tố cốt lõi khiến nhiều anh em mình mắc kẹt trong công việc không đam mê:
----
1. Tư duy "An Toàn Trên Hết" - Bẫy Tâm Lý Nguy Hiểm Nhất
"An toàn trên hết" là một cái bẫy tâm lý mà hầu hết chúng ta đều vướng phải. Chúng ta được dạy từ nhỏ rằng ổn định là chìa khóa của hạnh phúc.
Chúng ta bị nhồi nhét tư duy: "Học hành chăm chỉ, tìm một công việc ổn định, và giữ nó đến khi về hưu."
Nhưng tư duy này lại cực kỳ nguy hiểm.
Vì nó khiến chúng ta hy sinh hạnh phúc hiện tại cho một tương lai mà chúng ta không chắc có tồn tại hay không.
Nhà tâm lý học Daniel Gilbert của Harvard đã mô tả hiện tượng này là "Sai lầm về dự đoán hạnh phúc" - con người thường đánh giá quá cao mức độ hạnh phúc mà các thành tựu trong tương lai sẽ mang lại, và đánh giá thấp tác động của công việc hiện tại không hạnh phúc đối với sức khỏe tâm thần.
Sara Blakely - nữ tỷ phú tự thân, người sáng lập Spanx - từng chia sẻ: "Tôi đã dành 7 năm bán máy fax door-to-door vì sợ rời bỏ vùng an toàn.
Mỗi ngày tôi đều ghét công việc đó, nhưng tôi vẫn tiếp tục vì nó mang lại sự ổn định."
Chỉ khi dám đầu tư 5.000 USD tiết kiệm để theo đuổi ý tưởng về một loại đồ lót mới, bà mới tìm thấy con đường dẫn đến thành công với đế chế tỷ đô.
----
2. Hội Chứng "Thành Công Theo Định Nghĩa Của Người Khác"
Anh em mình đang sống trong một thế giới, một thời đại mà thành công thường được đo bằng những thước đo bên ngoài: chức danh công việc, thu nhập, và tài sản.
Từ nhỏ, anh em được dạy rằng thành công là trở thành bác sĩ, luật sư, hay kỹ sư - những nghề được xã hội coi trọng. (chính tui cũng thế, cha mẹ tui từng muốn tui làm những công việc mang tính ổn định khi định hướng thi đại học)
Xong rồi sau đó, anh em đuổi theo những mục tiêu không phải của mình. Và ngay cả khi đạt được chúng, chúng ta vẫn cảm thấy trống rỗng. (vì không biết tiếp theo thì sao nữa)
Jeff Bezos, trước khi thành lập Amazon, là một nhà điều hành thành công trên Phố Wall. Ông Nhưng rồi ổng đã dùng "Nguyên tắc Tiếc Nuối Tối Thiểu" để quyết định từ bỏ sự nghiệp đó.
Ổng đã tự hỏi bản thân: "Khi tôi 80 tuổi, tôi sẽ hối tiếc vì đã không thử hay vì đã thử và thất bại?"
Câu trả lời đã thúc đẩy ông từ bỏ sự nghiệp "thành công" theo định nghĩa của xã hội để theo đuổi tầm nhìn của riêng mình.
----
3. Hiệu Ứng "Sunk Cost" - Kẻ Thù Vô Hình Của Thay Đổi
Chắc hẳn anh em từng có những suy nghĩ kiểu:
- "Tôi đã dành quá nhiều năm trong ngành này rồi, không thể từ bỏ bây giờ."
- "Tôi đã học bằng này bằng kia, làm sao có thể chuyển nghề?"
- "Tôi đã xây dựng danh tiếng trong lĩnh vực này, không thể bắt đầu lại từ đầu."
Đây là những câu nói điển hình của người mắc phải hiệu ứng "sunk cost" (chi phí chìm) - xu hướng tâm lý khiến chúng ta tiếp tục đầu tư vào một quyết định trước đó dù nó không còn mang lại giá trị.
Ở ĐH Chicago có một nghiên cứu chỉ ra rằng, trung bình một người sẽ mất 2-5 năm để quyết định rời bỏ một công việc không hạnh phúc, chủ yếu vì hiệu ứng này (quá lâu, quá rủi ro đúng không anh em?)
Howard Schultz, người đưa Starbucks từ một cửa hàng bán hạt cà phê nhỏ trở thành đế chế toàn cầu, cũng từng làm việc trong ngành bán lẻ thiết bị gia dụng nhiều năm trước khi tìm thấy đam mê với cà phê.
Ông đã phải vật lộn với quyết định từ bỏ sự nghiệp đã được xây dựng để theo đuổi tầm nhìn biến Starbucks thành "ngôi nhà thứ ba" - một ý tưởng mà nhiều người cho là điên rồ vào thời điểm đó.
"Cái giá của việc không theo đuổi ước mơ của mình quá cao"
"Khi bạn đến cuối cuộc đời, bạn sẽ hối tiếc không phải về những gì bạn đã làm, mà về những gì bạn đã không làm."
Schultz đã nói đúng như thế.
------
3 Câu của Richard Branson có thể khiến anh em nghĩ lại
-------
-----
1. "Điều gì làm anh em quên đi thời gian khi đang thực hiện nó?"
Branson luôn theo đuổi những dự án khiến ổng mất track thời gian. "Nếu anh em không tận hưởng nó, đừng làm nó."
Khi còn điều hành Virgin Records, ổng thường bỏ qua bữa ăn, thức trắng đêm để làm việc với các nghệ sĩ vì quá đam mê. Ông không coi đó là công việc mà là niềm vui.
Trùng hợp là Elon Musk cũng chia sẻ nguyên tắc tương tự: "Khi tôi làm việc với tên lửa SpaceX hoặc xe điện Tesla, tôi có thể làm việc 100 giờ một tuần và vẫn cảm thấy phấn khích. Đó không phải là làm việc; đó là đam mê."
Walt Disney, người từng bị đuổi việc vì "thiếu óc sáng tạo", cũng có cùng triết lý: "Chúng tôi không làm phim để kiếm tiền. Chúng tôi kiếm tiền để làm thêm nhiều phim nữa."
Anh em hãy thử làm ngay:
Mở một file note trên điện thoại và ghi lại mỗi khi anh em thấy mình hoàn toàn đắm chìm trong một hoạt động. Sau 2 tuần, nhìn lại và tìm điểm chung. Anh em sẽ khám phá ra vùng đất mới.
-----
2. "Anh em sẽ làm gì nếu biết mình không thể thất bại?"
Câu hỏi này của Branson đánh thẳng vào nỗi sợ thất bại - rào cản lớn nhất ngăn chúng ta theo đuổi đam mê. Ổng đã lập 400+ công ty, và không phải tất cả đều thành công. Virgin Cola, Virgin Cars, và Virgin Brides đều thất bại. Nhưng ông lại coi đó là những bài học quý giá.
"Không thử, làm sao biết mình có thể thành công? Đừng sợ nói 'có' với cơ hội, rồi học cách làm sau."
Oprah Winfrey cũng có một câu chuyện tương tự. Bà từng bị sa thải khỏi vị trí phóng viên truyền hình với lý do "không phù hợp với truyền hình". Bà chia sẻ: "Thất bại là một cơ hội để bắt đầu lại một cách thông minh hơn."
Anh em có thể thử:
Viết ra một "danh sách vô tri" - những điều anh em muốn làm nhưng quá sợ thất bại để thử. Chọn một việc nhỏ nhất trong số đó và thử nó trong tuần này, với tư duy "Dám thất bại để học hỏi." (kiểu gì nó chả fail?)
-----
3. "Liệu anh em có đủ dũng cảm để thành công?"
Đây là câu hỏi Branson thường đặt ra khi phải đối mặt với những thách thức lớn. Ổng tin rằng thành công đòi hỏi dũng khí nhiều hơn tài năng.
Ông nói: "Nếu có ai đó đề nghị bạn một cơ hội tuyệt vời mà bạn không chắc mình có thể làm được, hãy nói có - rồi học cách làm sau."
Theo Branson, dũng khí không phải là không sợ hãi, mà là hành động dù đang sợ hãi.
J.K. Rowling, tác giả series Harry Potter, cũng có triết lý sống tương tự. Bà đã viết Harry Potter khi đang là một bà mẹ đơn thân sống bằng trợ cấp xã hội. Bản thảo đầu tiên bị 12 nhà xuất bản từ chối trước khi nó trở nên vĩ đại. Bà nói: "Đôi khi, bạn cần phải vượt qua nỗi sợ hãi để khám phá ra điều tuyệt vời đang chờ đợi ở phía bên kia."
Anh em hãy thử tìm một người bạn tin cậy và chia sẻ với họ một ước mơ mà anh em chưa bao giờ nói với ai. Chỉ riêng việc nói ra điều đó cũng đòi hỏi dũng khí và là bước đầu tiên để biến nó thành hiện thực. Đó là một bước khởi đầu rất tốt.
-------
5 bước kích hoạt đam mê (mà anh em có thể làm luôn)
----------
1.
Phương pháp "10 phút mỗi ngày"
Để khám phá đam mê, anh em không cần phải thay đổi hoàn toàn cuộc sống. Hãy bắt đầu với 10 phút mỗi ngày để khám phá một lĩnh vực mới.
Hãy chọn một chủ đề anh em tò mò và dành 10 phút mỗi ngày để đọc, xem video, hoặc thực hành về nó. Sau một tháng, nếu anh em vẫn cảm thấy hứng thú, hãy tăng lên 20 phút.
Đây là cách Warren Buffett bắt đầu sự nghiệp đầu tư của mình - dành mỗi ngày một ít thời gian đọc báo cáo tài chính.
2.
Thực hành "Nhật ký năng lượng"
Branson luôn chú ý đến những điều mang lại năng lượng cho ổng và những điều khiến ổng cảm thấy kiệt quệ.
Trong 7 ngày tới, hãy ghi lại mức năng lượng (cảm hứng) của anh em (từ 1-10) sau mỗi hoạt động trong ngày. Cuối tuần, xem lại và xác định những hoạt động nào liên tục cho điểm cao. Đó có thể là manh mối về đam mê thực sự của anh em.
3.
Áp dụng "Quy tắc hai vòng tròn"
Jim Collins, tác giả cuốn "Good to Great", hay khuyên mọi người làm một bài tập đơn giản: Vẽ hai vòng tròn chồng lên nhau. Một vòng tròn đại diện cho "Những gì anh em thực sự giỏi". Vòng tròn còn lại đại diện cho "Những gì anh em thực sự thích làm". Phần giao nhau chính là nơi anh em nên tập trung.
Anh em hãy thử liệt kê 10 điều anh em giỏi và 10 điều anh em thích làm. Sau đó tìm những điểm chung và nghĩ về cách kết hợp chúng trong công việc mới.
4.
Tạo "Hội đồng cố vấn cá nhân"
Branson luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ những người đi trước. Ổng thường nói: "Nếu tôi lắng nghe ý kiến của mọi người nói rằng Virgin Atlantic không thể thành công, tôi đã không bao giờ thử."
Cách áp dụng kỹ thuật này.
Anh em hãy xác định 3-5 người anh em ngưỡng mộ trong các lĩnh vực khác nhau. Tìm hiểu về hành trình của họ qua sách, podcast, hoặc mạng xã hội.
Nếu có thể, hãy dũng cảm liên hệ trực tiếp và xin lời khuyên. Anh em sẽ bất ngờ về số người sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm. Mọi thứ trong có vẻ khó cho tới khi mình bắt đầu làm nó.
5.
Phương pháp "Thứ Bảy Thử Nghiệm"
Google nổi tiếng với quy tắc "20% thời gian" cho phép nhân viên dành một phần năm thời gian làm việc cho các dự án cá nhân. Gmail, Google Maps đều ra đời từ chính sách này.
Vậy nên cuối tuần này, anh em hãy dành trọn vẹn 2-3 giờ mỗi Thứ Bảy để thử nghiệm một ý tưởng, kỹ năng hoặc sở thích mới. Có thể là nấu một món ăn mới, học cơ bản về lập trình, hoặc viết một bài blog. Điều quan trọng là nó phải hoàn toàn khác với công việc hàng ngày của anh em (không liên quan càng tốt)
---------
Để Ngôi Sao Bên Trong Anh Em Được Tỏa Sáng
----------
Có một câu nói nổi tiếng của Marianne Williamson mà Branson rất thích trích dẫn: "Nỗi sợ hãi lớn nhất của chúng ta không phải là chúng ta không đủ khả năng. Nỗi sợ hãi lớn nhất của chúng ta là chúng ta mạnh mẽ không thể tưởng."
Trong hành trình kinh doanh F&B của mình, tui cũng đã gặp không ít những khoảnh khắc tưởng như muốn bỏ cuộc. Sau này khi đi làm, đào tạo, cố vấn... tui đã học được rằng, chính những khoảnh khắc khó khăn nhất lại là lúc chúng ta phát triển nhiều nhất.
"Không có sự thay đổi nào diễn ra trong dễ chịu cả"
Steve Jobs, người từng bị đuổi khỏi chính công ty do mình sáng lập có một quan điểm mà tui rất thích:
Công việc sẽ chiếm một phần lớn cuộc đời của anh em, và cách duy nhất để thực sự hài lòng là làm những gì anh em tin là công việc tuyệt vời. Và cách duy nhất để làm công việc tuyệt vời là yêu những gì anh em làm.
Anh em không cần phải là một thiên tài như Branson hay Jobs để tìm thấy đam mê thực sự của mình. Anh em chỉ cần đủ can đảm để đặt ra những câu hỏi khó, lắng nghe trái tim mình, và dám hành động - dù chỉ là những bước nhỏ.
Như Branson vẫn thường nói: "Kệ nó đi, cứ làm thôi!" (Screw it, let's do it!). Thường thì, bước đầu tiên luôn là bước khó nhất, nhưng cũng là bước quan trọng nhất.
Hãy bắt đầu hôm nay với một câu hỏi đơn giản:
"Điều gì có thể khiến anh em đam mê đắm chìm vào đó mà không chú ý đến thời gian?"
Và từ đó, biết đâu anh em sẽ khám phá ra một khía cạnh hoàn toàn mới của bản thân - một khía cạnh đã chờ đợi quá lâu để được tỏa sáng.
#bedifferent #dám_khác_biệt #daretotry #dám_thử